Coronavirus in de DR Congo: Kerk in Nood biedt ook hulp aan kloosterzusters

Loonverlies terwijl de lonen sowieso al bijzonder karig zijn. Het wegvallen van de materiële en financiële ondersteuning door de gelovigen. Grote armoede. De effecten van de coronaviruspandemie en de lockdown in de Democratische Republiek Congo (DR Congo) wegen bijzonder zwaar op de Kerk. Naast de steun die Kerk in Nood (Aid to the Church in Need – ACN) al aan priesters en seminaristen verleent, heeft de pauselijke stichting in het kader van een speciaal coronavirus-projectpakket nu een noodbestaanshulp goedgekeurd voor bijna 70 zustergemeenschappen in de in het oosten van het land gelegen kerkelijke provincie Bukavu.

Op 22 juni werden in de Democratische Republiek Congo 5.826 met Covid-19 besmette personen en 130 sterfgevallen opgetekend. De uitbraak van de pandemie maakte het leven van de kloosterzusters in de in het oosten van het land gelegen kerkprovincie tot een ware nachtmerrie. Zelfs onder normale omstandigheden is de toestand daar extreem lastig. In die door etnische conflicten geplaagde streek, die door onveiligheid, gewapende invallen vanuit buurlanden, ontvoeringen en verkrachtingen wordt gekenmerkt, proberen de zusters te overleven door de catechismus te onderwijzen en in scholen en gezondheidscentra te werken. De gezondheidsmaatregelen die werden ingevoerd om de bevolking te beschermen tegen het coronavirus hebben hun bevoorrading en voorzieningen echter onderbroken waardoor ze in een uiterst netelige positie zijn terechtgekomen.

Sinds het begin van de noodtoestand, die op 24 maart door de president van de Democratische Republiek Congo werd afgekondigd, werd de uitbetaling van de lonen stopgezet. Daarbij komt nog dat het medisch personeel, waarvan talrijke kloosterzusters deel uitmaken, afhankelijk van het aantal behandelde patiënten wordt betaald. Uit schrik om met het coronavirus te worden besmet, begeven de mensen zich op dit moment slechts met heel veel tegenzin naar het ziekenhuis. Dit heeft geleid tot een drastische vermindering of zelfs een totaal verlies van inkomsten voor de zusters. De zusters die in de scholen werken, krijgen normaal gezien een financiële bijdrage voor hun levensonderhoud van de ouders van de leerlingen. In een periode waarin de scholen wegens de Covid-19-pandemie dicht zijn, valt natuurlijk ook die vergoeding weg.

Om de zusters te helpen overleven in deze rampzalige situatie heeft Kerk in Nood (ACN) als reactie op het hulpverzoek van François-Xavier Maroy, aartsbisschop van Bukavu, besloten om 69 zustergemeenschappen uit zes verschillende congregaties, die in de kerkprovincie Bukavu met haar zes bisdommen actief zijn, te ondersteunen. De financiële hulp voor een bedrag van 120.000 euro komt ten goede aan in totaal 464 kloosterzusters.

“Het is onze plicht om hen gezien deze ontberingen troost te bieden. Zij zullen die troost doorgeven aan de ontelbare mensen die nog minder hebben dan zijzelf”, verklaart Christine du Coudray, de projectverantwoordelijke van Kerk in Nood (ACN) voor de DRC. “Terwijl alle niet-gouvernementele organisaties wegens de conflicten de regio ontvlucht zijn, is de Kerk en zijn in het bijzonder de kloosterzusters ter plaatse gebleven, in de onmiddellijke nabijheid van de meest benadeelde bevolkingsgroepen, als goede anonieme zielen, helemaal in de geest van Moeder Teresa!”, gaat de projectverantwoordelijke verder en ze voegt eraan toe: “Hoe vaak heb ik hen na de zoveelste overval van rivaliserende benden bezocht, tijdens het nu al twintig jaar aanhoudende conflict, nadat ze het slachtoffer van verkrachtingen en slachtpartijen waren geworden die niemand ontzien, nadat ze aardbevingen, aardverschuivingen of massale overstromingen hadden meegemaakt, zoals nu het geval is in Uvira [meer dan 100 km verder, ten zuiden van Bukavu], rampen die alles op hun weg vernielen en een spoor van verwoesting achterlaten.”

De hulpverlening voor de zusters fungeert als bijkomende ondersteuning, nadat Kerk in Nood (ACN) in het begin van de crisis al de priesters in verscheidene bisdommen van het land door middel van misintenties heeft ondersteund. Ook de priesters worden met grote financiële problemen geconfronteerd. Zonder de collectes op zondag of andere bronnen van inkomsten die door de stopzetting van de pastorale of parochiale activiteiten wegvallen, zijn talrijke priesters tegenwoordig niet in staat om alleen, zonder hulp van buitenaf, voor hun levensonderhoud in te staan of hun pastorale taken uit te voeren. Onder normale omstandigheden zijn het de gelovigen die de priesters met levensmiddelen en andere giften ondersteunen”, legt de bisschop van het bisdom Mbuji-Mayi, in het centrum van de DR Congo, uit en hij gaat verder: “Nu hun schaapjes door de lockdown allemaal thuis moeten blijven, is het leven heel plots voor iedereen veel zwaarder geworden dan in het verleden, omdat de meeste mensen onder het zeer hoge werkloosheidspercentage lijden (dat ongeveer 96 % bedraagt) en zich op de een of andere manier van dag tot dag uit de slag moeten zien te trekken.”

In een brief drukte bisschop Bernard-Emmanuel Kasanda zijn dankbaarheid tegenover Kerk in Nood (ACN) uit voor de hulp die in het begin van de crisis werd geboden doordat 289 priesters en kloosterlingen in zijn bisdom talrijke misintenties hadden ontvangen.

Daarnaast kwamen ook meerdere misintenties ten goede aan de 25 priesters van de congregatie van de Aalmoezeniers van de Arbeid. Dat is een ware “opluchting”, schrijft een van de begunstigden, pater Alain Mwila Wa Ilunga, die besloten heeft om die financiële toelage “met de armsten van de armen en de behoeftige zieken te delen, zodat ze elke dag brood te eten hebben”. De novicemeester van deze orde, pater Clément Mwehu Muteba, verheugde zich eveneens over deze financiële ondersteuning, die hem in staat zal stellen om benzine te kopen en zodoende zijn apostolaat in de aan hem toegewezen kapel uit te oefenen. Dankzij de misintenties kan hij ook “enkele bladen papier kopen die noodzakelijk zijn voor de opleiding van de jongeren”, die hij in Lubumbashi, in de provincie Haut-Katanga, begeleidt.

Ook de 40 priesters van het in het oosten van het land gelegen bisdom Kilwa-Kasenga hebben misintenties gekregen. Daardoor “kunnen we leven en het stelt ons in staat om het leven van duizenden gelovigen te verzekeren die door ons bescheiden werk het heilige Woord Gods horen en de sacramenten kunnen ontvangen”, legt pater André Mpundu uit. Hij is bijzonder gelukkig dat hij dankzij de ontvangen ondersteuning zijn pastorale plichten kan vervullen. Pater Mpundu is vicaris in de parochie van de Zalige Anuarita in Kasenga en hij vertelt hoe een 80-jarige vroegere kosteres hem onlangs voor zijn bezoek (uiteraard met inachtneming van de beschermingsmaatregelen ter voorkoming van besmetting) bedankte. Ze vertrouwde hem toe: “Regelmatig komt er een verpleger op bezoek bij mij om mijn reuma te behandelen, maar wanneer jij het bent, pater, die met Christus naar mij toekomt zodat ik de Heilige Communie kan ontvangen, dan is mijn vreugde immens en grenzeloos”. “Wij horen talrijke dergelijke uitspraken”, zegt de pater verheugd. Ondertussen blijft hij bezoeken brengen aan zieken, bejaarden en eenzame mensen en hij besluit met de vaststelling: “Dat is zeer bemoedigend voor mijn dienst als priester”.

Door Christophe Lafontaine