Oekraïne: missie in oorlogstijd

Kerk in Nood schenkt meer dan een half miljoen euro misintenties aan priesters in Oekraïne die een belegerde en gebombardeerde bevolking dienen. De misintenties zullen bijna 1.900 katholieke priesters in het hele land ondersteunen.

Priester in Kiev 

Een van deze priesters is Andriy Bodnaruk, die gezinnen in de hoofdstad bezoekt, maar ook soldaten bij controleposten, liturgische diensten houdt in schuilplaatsen en activiteiten organiseert om kinderen af te leiden van de oorlog. Hij draagt een kogelvrij vest over zijn priestergewaad en bezoekt de mensen in de opvangtehuizen en in de huizen van degenen die besloten hebben te blijven, bijvoorbeeld een blinde vrouw van in de 90 die alleen woont met haar dochter. Priester Andriy bezoekt parochianen om hen de communie te geven en deelt, samen met het zielenvoedsel, hulppakketten uit aan de behoeftigen, die hij koopt met geld dat hij ontvangt van Kerk in Nood en andere organisaties.

“Ik doe wat ik vroeger deed: ik dien God, de Kerk en ons volk. Ik blijf dicht bij de kwalen die mensen teisteren. Ik probeer dichter te staan bij hen die worstelen met de vijand en bij hen die worstelen met stress en angst. En we coördineren de hulp die we van projectpartners krijgen,” zegt de jonge priester van de Grieks-katholieke ritus.

Offer voor vrede

In zijn gesprekken met mensen praat priester Andriy veel over liefde. Hij zegt het te zien bij de inwoners van Kiev: “Onze mensen zijn niet in paniek, maar zien een nog grotere noodzaak om elkaar te dienen en te steunen. Ik zie hun toewijding. Velen van hen, die middelen hadden, een mooi huis en leefden in comfortabele omstandigheden, dragen vandaag vaak gescheurde jassen en broeken en staan dag en nacht in de kou om hun stad en elkaar te beschermen. Ze zijn onbaatzuchtig en toegewijd. Ze weten waar ze voor staan. Het volk is vooral verenigd door de Kerk. Wanneer de gemeenschap bijeenkomt in de schuilplaatsen voor gebed, wordt de gemeenschap nog meer verenigd en nemen zij verantwoordelijkheid voor elkaar”.

Priester Andriy geeft toe dat ook hij vreest dat zijn emoties door de oorlog zijn aangetast, maar hij dankt God dat stilte en gebed helpen om antwoorden te vinden op de moeilijkste vragen.

Hij probeert het volk – en de soldaten – duidelijk te maken dat woede niet heilig kan zijn, dat woede niet goed is, en herinnert hen aan Christus die zijn moordenaars vergeeft “omdat zij niet weten wat zij doen”, en aan Onze Lieve Vrouw die in stilte bidt. De priester dringt er op aan de vijand niet te vervloeken om niet als hem te zijn. De kracht om te vechten, zegt hij, komt van geloof en vertrouwen in de Heer.

Liturgie in de metro

Samen met priester Andriy doen honderden priesters op dit moment pastoraal en sociaal werk in Kiev. In een van de metrostations in het centrum van de hoofdstad, dat nu dienst doet als schuilkelder, vieren priesters van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk regelmatig de “Goddelijke Liturgie”, zoals de Heilige Mis in deze ritus wordt genoemd. Terwijl de ene priester viert, biecht de andere. In deze moeilijke tijden ondersteunen zusters de priesters in Kiev in hun pastorale zorg. Zij zijn het die vaak de liturgie in de Kievse metro begeleiden met gezang.

Elke uitgegeven cent is een grote bijdrage en investering in wereldvrede.

De wereld is verenigd rond Oekraïne, zegt de priester. En door deze eenheid ziet hij de hulp die vrijwilligers en de wereldgemeenschap geven aan de bezette steden: “Ik dank Kerk in Nood oprecht voor hun financiële steun in deze moeilijke tijd. Ik wil u verzekeren dat elke cent die in tijden van oorlog wordt uitgegeven, een grote bijdrage en investering in de wereldvrede is. De ontvangen gelden worden hoofdzakelijk gebruikt voor het betalen van operationele uitgaven, de aankoop van noodzakelijke goederen en geneesmiddelen en transportkosten. Deze fondsen zijn ook nodig voor mijn familie”.

Kosten en sancties

De Grieks-katholieke priester, die volgens de oosterse traditie getrouwd is en twee kinderen heeft, vertelt hoe zijn vrouw en kinderen gedwongen werden Kiev te verlaten en naar het westen van Oekraïne te verhuizen. “Omdat ze alles moesten achterlaten in Kiev, was het noodzakelijk om essentiële dingen te kopen voor hun nieuwe leven”. Onder deze moeilijke omstandigheden zijn de financiën helaas snel uitgeput en hard nodig, want hun spaargeld was nauwelijks genoeg om de eerste maand van de oorlog te overleven,” legt hij uit. “We weten niet wat er gaat gebeuren en dat is erg verontrustend. Soms vervaagt de zekerheid en ontstaat er paniek. Ondanks uw grote steun staan wij nog steeds voor nieuwe uitdagingen. Een voorbeeld is dat ik geen eigen auto heb en vaak afhankelijk ben van hulp van buitenaf om eten te brengen en mijn priesterlijke bediening uit te voeren,” zegt priester Andriy.

Het vervoer is ook een grote kostenpost omdat de brandstofprijzen sterk zijn gestegen en brandstof schaars is, omdat het hoofdzakelijk wordt gebruikt voor militaire en andere diensten. “Daardoor moeten we in lange rijen staan bij benzinestations om brandstof te halen om parochianen te bezoeken, de heilige sacramenten uit te delen en in andere behoeften te voorzien.

Een gelegenheid om de waarde van eenvoudige dingen te waarderen

De priester is ervan overtuigd dat God mensen redt van het kwaad en de wanhoop. “We klaagden vaak en vonden het moeilijk om zo arm te zijn. En nu begrijpen we het: als we ’s morgens wakker kunnen worden met twee ogen, armen en benen, dan is dat al heel wat!” benadrukt hij.

Nu is het een bijzondere tijd om de waarde van eenvoudige dingen te waarderen. Volgens hem is oorlog een tijd van verzoening: “Toen de mensen Christus kruisigden en daarna toen Hij in het graf lag, zagen zij ook geen verandering. Maar na de kwelling, na de dood, kwam de opstanding. Die tijd zal komen en die opstanding zal komen“.